Merkeziyetsizlik, kripto varlıklar, blokzinciri, token, tokenizasyon, gerçek dünya varlıkları… Türkiye’nin öncü şirketlerinin dijital dönüşümüne eşlik eden BTC Bilişim Hizmetleri olarak bugün, son yıllarda internete aşina, finansla biraz ilişkili herkesin mutlaka gördüğü bu kavramların temelinde yatan bir teknolojiyi konu edeceğiz. Evet, blokzincirinden bahsediyoruz. Blokzinciri çoğunlukla kripto para birimleriyle ve dijital varlıklarla özdeşlese de tamamen matematiksel güvene dayalı, değiştirilemez bir kayıt tutma aracı olan blokzinciri teknolojisinin kurumsal uygulamalarına, blokzincirinin SAP entegrasyonuna değineceğiz. Blokzincirinin kurumsal şirketlere sürdürülebilirlikten tedarik zincirine, veri güvenliğinden karbon hesaplamalarına, hangi alanlarda nasıl katkıda bulunduğunu, kurumsal uygulama yazılımı pazarının lideri SAP’nin perspektifinden aktarmaya çalışacağız. Öncelikle, “Blokzinciri nedir?” sorusuna yanıt vererek başlayalım.
Blockchain (blokzinciri) nedir?
İngilizce blockchain olarak anılan blokzinciri, en basit tanımıyla bir ağdaki işlemlerin kaydedilmesi ve varlıkların takip edilmesi sürecini kolaylaştıran, erişilebilir ve değişmez bir defterdir. Ev, araba, nakit, arazi gibi mülkler ve fiziksel varlıklar da fikri mülkiyet, patentler, telif hakları gibi gayri maddi varlıklar da blokzinciri üzerinde takip edilebilir. Başka bir deyişle tüm değerli varlıklar blokzinciri ağlarında izlenebilir. Bir sonraki başlıkta değineceğimiz, blokzincirinin temel özellikleri, bu teknolojiyi diğer tüm dijital kayıt yöntemlerinden güvenli kılar.
Blokzincirinin temel özellikleri nelerdir?
Blokzincirinin temel özellikleri dağıtık defter teknolojisi, değiştirilemez kayıtlar ve akıllı sözleşmeler olarak sıralanabilir.
- Dağıtık defter teknolojisi: İngilizcede distributed ledger technology olarak bilinen bu teknoloji, bir blokzinciri üzerindeki tüm işlemlerin bir defterde değil, ağ genelinde kayıtlı ve tüm blokzinciri katılımcıları tarafından erişilebilir olmasını sağlar.
- Değiştirilemez kayıtlar: Blokzincirinde her kayıt bir kere gerçekleştirilebilir. Hiçbir katılımcı, bir kayıt tamamlandıktan sonra paylaşılan deftere kaydedilen işleme değiştiremez. Şayet bir hata ya da değişiklik yapılacaksa, bu düzeltme ya da düzenleme yeni bir kayıtta gerçekleştirilir.
- Akıllı sözleşmeler: Tıpkı gerçek hayattaki sözleşmeler gibi, blokzincirinde de akıllı sözleşmeler vardır. Akıllı sözleşmelerin koşulları ve kuralları bir kez belirlenir ve blokzincirinde tutulur. Otomatik olarak çalışan bu sözleşmeler, ağ üzerindeki işlemleri karşılıklı güvene dayalı biçimde hızlandırır.
Blokzincirinin temel özellikleri, bu teknolojinin değiştirilemezliğinin, sunduğu güvenin, erişilebilirliğinin ve ölçeklenebilirliğinin garantisi olarak konumlanır.
Blokzinciri kullanım senaryoları: İş dünyası blokzinciriyle neler yapabilir?
Coinbase tarafından yayımlanan Kriptonun Durumu: Fortune 500 Zincir Üstüne Taşınıyor başlıklı araştırma, genellikle finansla ve piyasalarla özdeşleştirilen blokzinciri teknolojisinin aslında kurumsal şirketlerde de yaygın kullanım alanı bulabildiğini gösteriyor. Rapora göre 2024’ün ilk çeyreğinde,
Fortune 100 listesinde yer alan 100 büyük ABD şirketinin zincir üstü diye tabir edilen blokzinciri projelerinin sayısında, bir yıl öncesine kıyasla %39’luk bir artış görülüyor. Bu artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkan kurumsal blokzinciri ilgisinin, kurumsal şirketlerden küçük ve orta ölçekli işletmelere kadar uzandığını fark etmek mümkün. Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin %56’sı, blokzinciri uygulamaları ve projeleri geliştiriyor.