İş dünyası; rekabette sınırların zorlandığı, iş modellerinin çok sayıda krizle aynı anda karşı karşıya kaldığı, müşteri beklentilerinin sürekli değişim içinde olduğu ve yetenek krizlerinin her işletmenin kapısını çaldığı bir dönem yaşıyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun da 2024 Küresel Risk Raporu’nda dikkat çektiği başlıca riskler arasında iklim değişikliği, demografik çatallanma, teknolojide hızlanma ve jeostratejik kaymalar öne çıkıyor. Tüm bu başlıklar hem riskleri hem de fırsatları beraberinde getiriyor. Peki Endüstri 4.0 nedir? Endüstri 4.0 hangi teknolojilerle ilişkileniyor?
Temelde imalat sektöründe yeni bir çağa kapı aralayan Endüstri 4.0 kavramı, bu risklerle mücadele için iş dünyasının elindeki en güçlü araç olabilir mi? İşletmeler, yeni bir sanayi devrimini müjdeleyen Endüstri 4.0’ın temel taşları arasında sayılan bulut bilişim, yapay zeka, nesnelerin interneti, büyük veri ve analitikler gibi başlıkları, yeni çağın fırsatlarını yakalayabilecekleri akıllı stratejiler geliştirmek için kullanabilir mi?
Tüm dünyada Endüstri 4.0 dönüşümünün öncüsü olan, küresel kurumsal uygulama yazılımı pazarının lideri SAP’nin Türkiye’deki ilk partneri BTC Bilişim Hizmetleri olarak yazımızda, Endüstri 4.0’ın temel taşı olan teknolojileri keşfetmeye ve Endüstri 4.0 dönüşümünün nasıl mümkün olduğunu açıklamaya odaklanacağız.
Endüstri 4.0 nedir?
Küresel danışmanlık şirketi McKinsey’e göre Dördüncü Sanayi Devrimi veya 4IR olarak da adlandırılan Endüstri 4.0, veri ve bağlantılılığın yükselişini, analitiklerin öne çıkışını, insan-makine etkileşiminin değişimini kapsayan ve bu alanlardaki trendlerce yönlendirilen, imalat sektörünün dijitalleştirilmesindeki bir sonraki aşamadır. Sanayinin yıllar içindeki gelişimi göz önünde bulundurulduğunda, buhar gücünün keşfinin birinci sanayi devrimini, elektriğin icadının ikincisini, otomasyon ve makine kullanımının yaygınlaşmasının ise üçüncü sanayi devrimini getirdiği varsayılıyor. 21. yüzyılın imalat sektörünü dönüştüren devrim ise dijitalleşmeyle mümkün oluyor. 2014’ten önce Google aramalarında “Industry 4.0” kavramının görülmediği bilinirken, 2019 itibarıyla 10 işletmeden yaklaşık 7’sinin Endüstri 4.0’ı en öncelikli stratejik olarak öncelik olarak tanımladığı tespit ediliyor. Endüstri 4.0; bulut bilişim, nesnelerin interneti, yapay zeka, otomasyon, robotik, artırılmış gerçeklik gibi yeni trend teknolojilerin üretim anlayışlarını kökten değiştirmesini öngörüyor.
Endüstri 4.0’ın temel taşları: Bulut bilişim, nesnelerin interneti, yapay zeka, büyük veri ve analitikler
Endüstri 4.0, temelde bir çağın teknolojiyle mümkün kıldığı inovasyonların, sanayide uygulama alanları bulmasını beraberinde getiriyor. Endüstrinin bu yeni formu, işletmeler için değer zinciri boyunca aşağıdaki başlıkları içeriyor:
- Bağlantılılık, veri ve bilgi işlem gücü
- Analitikler ve iş zekası
- İnsan-makine etkileşimi
- Gelişmiş mühendislik
Bu başlıklar, yeni teknolojilerle açıklanıyor ve hayat buluyor. Bu teknolojiler arasında ise, şu kavramlar öne çıkıyor:
Bulut bilişim: Bulut bilişim, bugünün karmaşık iş dünyasının, yoğun internet kullanımının ve giderek dijitalleşen iş süreçlerinin oluşturduğu iş yüklerinin, dünyanın her yerinden ve kesintisiz bir biçimde erişilebilir olmasını mümkün kılan teknoloji olarak açıklanabiliyor.
Nesnelerin interneti (IoT): Birbirleriyle internet ve diğer bağlantı yöntemleriyle iletişim kurabilen akıllı cihazları ve sensörleri tanımlayan nesnelerin interneti kavramı, işletmelere aksayan ya da aksama potansiyeli olan iş süreçleri ve üretim akışları konusunda bilgi edinmeyi, bu akışları tek merkezden yönetmeyi mümkün kılan ve insan-makine etkileşimine yeni bir soluk getiren teknoloji olarak tanımlanabiliyor.
Yapay zeka (AI): İnsanın rakibi mi yoksa iş ortağı mı olduğu çok tartışılan yapay zeka; dil modellerinin eğitilmesi, makine öğrenmesi, yazılımlar ve algoritmalar yoluyla, çok uzun sürecek işleri çok kısa sürede tamamlayan, büyük veri setlerini kısa sürelerde analiz ederek insan karar vericilere yalnızca işe yarar sonuçlar sunan ve bu sayede iş verimliliğini büyük ölçüde iyileştiren bir teknoloji olarak öne çıkıyor.
Büyük veri ve analitikler: Risklerin her cephede, krizlerin her anda var olduğu bir iş iklimi, rekabet avantajını ve hatta varlığını korumak isteyen tüm işletmeler için doğru zamanda doğru kararı almayı bir iş zorunluluğuna dönüştürüyor. Büyük veri ve analitikler, tam da bu noktada işletmeler için en güçlü kaynak olarak öne çıkıyor.
Gartner'ın 13 Kasım 2023'te yayımladığı bir araştırma, genel bulut son kullanıcı harcamalarının 2024’te 679 milyar dolara ulaşacağını gösteriyor. Ernst & Young tarafından hazırlanan bir rapor ise dünya çapında şirket toplantılarının dökümlerinde, finansal raporlarda, yatırımcı sunumlarında yapay zeka ve üretken yapay zeka kavramını içeren cümlelerin, 2023’ün başından bu yana iki kattan fazla arttığını
gösteriyor. Bazı
tahminler, 2025'e kadar dünya çapında 30,9 milyar adet IoT cihazı olacağına işaret ediyor. Özetle; yapay zeka uygulamaları, bulut sistemleri, nesnelerin interneti çözümleri; inovasyonu bulut çağında inşa etmek ve Endüstri 4.0’a uyum sağlamak isteyen her işletmenin stratejik öncelikleri arasında yerini her geçen gün sağlamlaştırıyor.